Ο Σουάν, η Οντέτ, η Σεφορά, η κυρία Βεσπούτσι, ο Προυστ και ο Μποτιτσέλι : Διαπλοκές ερώτων και παθών. .
‘Οταν σκεφτόμαστε την μνημειώδη Καπέλα Σιστίνα και τις τοιχογραφίες της, κυρίαρχα φέρνουμε στο νου τον Μιχαήλ ‘Αγγελο ( 1475-1564). ‘Ισως μας διαφεύγει, ότι την διακόσμηση στο ανακαινισμένο παρεκκλήσι του Βατικανού, το ανέλαβε μεν ο Μικελάντζελο μετά το 1508, αλλά οι πρώτοι που έφτιαξαν τις αρχικές βιβλικές σκηνές στις πλευρές του, ήταν οι Φλωρεντιανοί μάστορες των τελών του δέκατου πέμπτου αιώνα, μετά από απαίτηση του Πάπα Σίξτου του Δ’, και ανάμεσά τους , ο Αλεσάντρο ντι Μαριάννο ντι Βάνι Φιλιπέρι, εν συντομία Σάντρο Μποτιτσέλι (1445-1510). Μάλιστα, ο Μποτιτσέλι πέθανε όταν ο Μιχαήλ ‘Αγγελος ξεκίναγε περίπου τις περίφημες τοιχογραφίες της οροφής….
‘Ενας ζωογόνος μίτος τέχνης , δημιουργίας και ερώτων, διαπερνά πολλαπλούς ,σαγηνευτικούς λαβύρινθους κάποιων ζωών και έργων στους επόμενους αιώνες.
Σάντρο Μποτιτσέλι
Ο Μποτσέλι, που σε αυτοπροσωπογραφία του 1475, μας θωρεί με βλέμμα μεταξύ αλαζονείας και λαγνείας, και με χείλη σχεδόν ενοχλητικά προκλητικά και σαρκώδη, ζωγράφισε το 1482 τρία φρέσκος στην Καπέλα Σιστίνα, που αναπαριστούν περιπέτειες από τη Βίβλο, και ανάμεσά στους, τις ‘Δοκιμασίες του Μωυσή’. Στο φρέσκο αυτό,που λειτουργεί σαν αφήγηση σε εικόνες, κεντρικά, στέκονται δυο θεσπέσια εικονογραφημένες φιγούρες γυναικών, η μία με γυρισμένη σε μας την πλάτη, και η άλλη να κοιτά προς τα κάτω, οι οποίες αναπαριστούν τις δυο κόρες του βοσκού Ιωθώρ, στο πηγάδι, όπου ο Μωυσής τις υπερασπίστηκε και βοήθησε να τραβήξουν νερό. Η φιγούρα της οποίας το πρόσωπο φαίνεται, υποτίθεται είναι η Σεφορά, την οποία αργότερα ο Μωυσής θα παντρευτεί.
Αλλά τα βάσανα του βιβλικού ήρωα, υστερούν ίσως μπροστά στα βάσανα των ζωγράφων, των συγγραφέων, και των ηρώων τους, όταν αυτοί ερωτεύονται τυφλά και παράφορα.
Ο Μποτιτσέλι, λέει ο θρύλος, ήταν μαγεμένος , από την γυναίκα που την θεωρούσαν την ωραιότερη της εποχής της, και που η απαθανατισή της σε πίνακες την εξύψωσε σε ωραιότερη γυναίκα της Αναγέννησης. ‘Ηταν η Ντόνα Σιμονέττα Βεσπούτσι, αρχόντισσα της εποχής, που δάνεισε τη μορφή της σε πολλά πορτραίτα γυναικών φιλοτεχνημένα από τον μάστορα , και μετά το θάνατό της ακόμα, καθώς πέθανε 23 ετών από φυματίωση. Στο φρέσκο με τις περιπέτειες του Μωυσή απεικονίζεται μάλλον σε άλλη σκηνή, λίγο μακρύτερα από τη Σεφορά. Η Σιμονέττα είναι μάλλον το πρότυπο για την ‘Αφροδίτη’ του και πολλά άλλα έργα.
Η ‘Σεφορά’ του από την άλλη όμως, στη συνέχεια θα δοξαστεί ως απεικόνιση ανά τους αιώνες. Και θα συνεχίσει να είναι κομμάτι μιας μεγάλης αναπαράστασης , αφού σταγόνες από την ομορφιά της θα σταλάξουν και στις σελίδες του μακροσκελέστερου αφηγήματος του εικοστού αιώνα, αναζητώντας και αυτή κάτι από τον χαμένο χρόνο ίσως.
Η πρώτη έκδοση του βιβλίου, από τις εκδόσεις Γκαλιμάρ.
Στο βιβλίο ‘Μια αγάπη του Σουάν’, δεύτερο κομμάτι της τριλογίας » Du cote de chez Swann», ( 1913 ) και μέρος του επτάτομου ‘Σε αναζήτηση του χαμένου χρόνου’ ( 1909-1922), που έγραφε επί δεκατρία χρόνια, ο Προυστ εξιστορεί τη ζωή του πλούσιου δανδή της μπελ επόκ Σαρλ Σουάν, και του παράφορου μα τελικά εσφαλμένουν έρωτά του για την ελαφρών ηθών και άπιστη Οντέτ ντε Κρεσύ. ‘Ενας έρωτας από την πλευρά του γεμάτος αγωνία, διεκδίκηση, ζήλεια, και κυρίως, ανωριμότητα, καθώς ο Σαρλ ήταν ακόμα στην νεότητά του.
Το πρώτο βράδυ της γνωριμίας του με την Οντέτ, στην αρχή , αυτός δεν θα εντυπωσιαστεί, αλλά λίγο αργότερα, και στη σελίδα 57 της αρχικής έκδοσης του μυθιστορήματος, θα σκεφτεί για εκείνη «πόσο εντυπωσιακά έμοιαζε με την Σεφορά του Ιωθώρ στην τοιχογραφία του Μποτιτσέλι»…..Θα την παντρευτεί τελικά, θα κάνουν παιδί, ώσπου χρόνια μετά θα αναθεωρήσει για την επιλογή του, καταλήγοντας πως η ανοησία της νιότης τον έκανε να πιστεύει για μεγαλύτερή του αγάπη μια γυναίκα που δεν την ήθελε πραγματικά και που δεν ήταν του είδους του : «j’ai eu mon plus grand amour, pour une femme qui ne me plaisait pas, qui n’était pas mon genre ! »
Δεν μπορούσε να αποφύγει φυσικά το σφάλμα . Οι ήρωες των συγγραφικών επών, σε αναζήτηση του χαμένου πόθου επίσης, μόνιμα ηττημένοι, όπως και οι ίδιοι οι αναγνώστες, από τη θνητότητά τους.
Ανυπεράσπιστοι άπαντες , απέναντι στον τραχύτατο χρόνο, που την επιείκειά του και προτίμησή του , κυρίως στις μη θνητές μορφές των αριστουργημάτων , αδιαπραγμάτευτα δείχνει.
‘Ερευνα και κείμενο : Ειρήνη Βεργοπούλου.
Μαρσελ Προυστ ( 1871-1922), εδώ σε πίνακα του Jacques-Emile Blanche.
Ειρήνη Βεργοπούλου 
Εξαιρετικό κείμενο ,ερευνά ,όμορφα δοσμένο :Σε ευχαριστούμε Ειρήνη :-)))
Εγώ ευχαριστώ για την παρουσία σου εδώ και την τοποθέτησή σου , καλή μου Ελισσάβετ!!
Μου αρέσει, να πω τρελά; …πως, «σταγόνες από την ομορφιά (της πανέμορφης Σεφορά) θα σταλάξουν και στις σελίδες του μακροσκελέστατου (όντος!) αφηγήματος του εικοστού αιώνα, αναζητώντας και αυτή κάτι από τον χαμένο χρόνο»…
Το να καταφέρνει κανείς να μεταδώσει τόσο όμορφα την ατμόσφαιρα κάθε εποχής, νομίζω πως είναι όντος τέχνη, Ειρήνη μου! :)
Στεφανία μου, σε ευχαριστώ πάρα πολύ για τα καλά σου λόγια, και χαίρομαι αφάνταστα που το απέλαυσες. ‘Αλλωστε, ουσιαστικά το «έζησες» κατά κάποιον τρόπο εν τη γενέσει του, εχθές, τηλεφωνικά. Αν δεν μου είχες πει για τον Ουγκώ, μπορεί να μην είχα αποφασίσει να το γράψω…..το είχα μήνες στο μυαλό μου. Πολλά πολλά φιλιά!!!
Τι όμορφο ταξίδι Ειρηνάκι μου, έδωσες τόσο υπέροχα την ατμόσφαιρα της εποχής! Φιλιά πολλά και καλή εβδομάδα!
Σε ευχαριστώ πάντα Αστέρω μου , καλή εβδομάδα και από εδώ!!
Τι υπέροχη ιστορία,την απόλαυσα την εξαιρετική σου ανάρτηση, Ειρήνη, και την συμπόνεσα την άτυχη Ντόνα Βεσπούτσι με το άδικο τέλος… Πόσο δίκιο έχεις! Πόσο ανυπεράσπιστοι άπαντες!
Καλησπέρα Λίζα μου καλή μου φίλη, και σε ευχαριστώ για το σχόλιο και εδώ ;-)) Φιλιά!!