Ο Νταλί, ο ρινόκερος, και το θαυμαστό μας ‘τώρα’.

Μία από τις απολαυστικότερες στιγμές στην ταινία «Μεσάνυχτα στο Παρίσι» του Γούντυ ‘Αλλεν, που αρέσει πολύ εδώ και σε μας αυτήν την κινηματογραφική σαιζόν, είναι η στιγμή που σε ένα ρεστωράντ, ο ήρωας δέχεται πρόσκληση από τον Σαλβαντόρ Νταλί να καθήσει στο τραπέζι μαζί του. Ο νεαρός αμερικανός πρωταγωνιστής, έχει ήδη βιώσει κάτι απίθανα ταξίδια στο παρελθόν, στο Παρίσι πριν τον β’ παγκόσμιο πόλεμο, και έχει ήδη συναντήσει κορυφαίες φυσιογνωμίες των καιρών εκείνων : συγγραφείς μυθικούς, ζωγράφους, μουσικούς και λοιπά. Τώρα είναι η στιγμή να γνωρίσει και τον Νταλί, και μάλιστα, με την ευεργετική παρουσία παράλληλα των Μαν Ρέη και Μπονουέλ, που ωσάν υπερρεαλιστικά εξαπτέρυγα, προστατεύουν την ασύλληπτη συζήτηση που ακολουθεί ,σχολιάζοντας, περί Χρόνου ο μεν, κοιτώντας θαυμαστά και κινηματογραφικά ο δε.
Ο οσκαρούχος ‘Εντριεν Μπρόντυ ‘κεντάει’ για μερικά λεπτά στην οθόνη, ως αλλοπαρμένος, μεγαλοφυής, αλλόκοτος Νταλί, ο οποίος στα πάντα βλέπει, τελικά, έναν ρινόκερο. Κάθε του φράση, κάθε παρατήρηση στα τεκταινόμενα γύρω του, καταλήγει, ότι βλέπει, ξεκάθαρα, έναν ρινόκερο.

Η φωτό του Φίλιπ Χώλσμαν

Την διασκέδασα τα μάλα αυτή τη σκηνή , και κεντρίστηκα να αναζητήσω περισσότερες λεπτομέρειες στο διαδίκτυο, αναφορικά με τη σχέση Νταλί και συμβολισμού του πλάσματος αυτού. Η πλοήγηση με έφερε επιτυχώς στην καταπληκτική μαυράσπρη φωτογραφία του , από το 1952.

Ο σουρρεαλιστής δημιουγός είχε , μεταξύ άλλων εμπνευστεί και από μιά πολύ γνωστή ξυλογραφία του ‘Αλμπρεχτ Ντύρερ, του 1515 . Ο Ντύρερ είχε σχεδιάσει και αποτυπώσει με δικό του, φαντασιακό αρκετά, τρόπο, αρκούμενος μόνο σε αφηγήσεις κάποιων που το είχαν δει, το σώμα του εξωτικού για τους Ευρωπαίους του καιρού εκείνου ζώου, μετά από μια ‘επίσκεψη’ ενός δυστυχούς ρινόκερου που τον είχαν φέρει για λίγο στην Λισσαβώνα. :

Ο ρινόκερος του Ντύρερ.

Ο Νταλί έφτιαξε ένα γλυπτό το 1956 και το ονόμασε ‘Ρινόκερος ντυμένος σε δαντέλα’. Πέρασε μια φάση καλλιτεχνικής εμμονής με το πλάσμα αυτό, φτιάχνοντας πίνακες και γλυπτά που σαν κεντρική ιδέα είχαν το κέρατο του ρινόκερου, στο οποίο έβλεπε την τέλεια γεωμετρία και την αγνότητα, ως προέκταση του μυθικού Μονόκερου κλπ.

Το συμπαθές παχύδερμο ερέθιζε επαρκώς βέβαια τη σκέψη των σουρρεαλιστών, ίσως διότι λόγω όγκου και σχήματος μπορεί να παραπέμψει σε ποικίλους συμβολισμούς. Λίγα χρόνια μετά, ο Ευγένιος Ιονέσκο συγγράφει τον θεατρικό του ‘Ρινόκερο’, με υπαινικτικές αναφορές για την άνοδο των ολοκληρωτικών ιδεολογιών πριν τον μεγάλο πόλεμο.

στιγμή από παράσταση του ‘Ρινόκερου’ στην Τεχεράνη το 2009.

Την καταπληκτική μαυρόασπρη φωτό του 1952 την τράβηξε ο Φίλιπ Χώλσμαν. Ο Χώλσμαν (1906-1979), ήταν από τους κορυφαίους φωτογράφους του 20ού αιώνα, και απαθανάτισε με τον φακό του όλες σχεδόν τις προσωπικότητες της εποχής του, από τον ‘Αινστάιν ως την Μαίριλυν, τους Κέννεντυ και όλους τους μυθικούς σταρ του σινεμά, σε πορτραίτα που πέρασαν στην ιστορία ως τα πιο γνωστά και χαρακτηριστικά τους. Είχε ξεκινήσει μια συνεργασία με τον Νταλί το 1941, που κράτησε πολλά χρόνια και απέδωσε περίφημες απεικονίσεις της προσωπικότητας και των έργων του ιδιοφυούς υπερρεαλιστή, όπως π.χ την έκδοση ενός λευκώματος με 36 διαφορετικές λήψεις του μουστακιού του.

Ο Φίλιπ Χώλσμαν σε αυτοπορτραίτο.

Η ‘αλλόκοτη’ αλλά και χαριτωμένη εμμονή του σινεματικού, γουντυαλλενικού Νταλί, με έκανε να χαμογελάσω από μέσα μου όταν σκέφτηκα, πόσο θαυμασμό θα είχε ο Νταλί ( της ταινίας τουλάχιστον)
με τα τωρινά μας ζητήματα, στην Ευρωζώνη γενικότερα και στην Ελλάδα ειδικότερα. Δεν ξέρω αν θα έβλεπε αγνότητα και τελειότητα ( χλωμό)
πάντως, αν τον εντυπωσίαζε η φυσιογνωμία του ξανθόψειρα ήρωα και τον παρέπεμπε σε έναν ρινόκερο, πόσο πιο πολύ λοιπόν θα έμενε εντυπωσιασμένος από τα θαυμαστά, αν και όχι τόσο ευχάριστα ,
της οικονομικής κρίσης της Δύσης του 2011. Πόσες πολλές φορές θα αναφωνούσε με ενθουσιασμό άραγε : «Βλέπω έναν ρινόκερο!!», και θα αγαλλίαζαν και τα μουστάκια του……

Single Post Navigation

← Older Entry

Newer Entry →